Kees Blom,  Delftse dekselvaas, 80x105 cm, olieverf op paneel 80 x 105 cm voorzien van vergulde handgemaakte  lijst, 2020, Te zien bij Museum Mohlmann 4 oktober - 20 december.

Omschrijving Deftse vaas met platte deksel, tinglazuuraardewerk, Delft, ca 1700-1725, 35cm hoog, beschilderd in Imari-decor, gemerkt onderkant pot monogram APK ineen, (PAK(?)) van Pieter Adriaensz. Kocx (actief 1686-1703) en zijn weduwe Johanna van der Heul (actief 1703-1721) eigenaars van plateelbakkerij De Grieksche A, De Geer, Delft, Rijksmuseum Amsterdam.

Deze dekselvaas is zelf al een pronkstuk. Exclusiviteit gemaakt in Delft voor een exclusief koperspubliek : de verwende aristocratie in West Europa. Kocx leverde o.a. aan koning Willem I van Engeland (hiervoor stadhouder Willem III van Het Loo, Apeldoorn), en vooral diens vrouw Mary Stuart II voor hun kasteel Hampton Court, Londen. De plateelbakkers in Delft wilden hun kwaliteit bewaren en deponeerden vanaf 1764 hun merken, tezamen met hoge straffen tegen het namaken. Tevergeefs, wat zij deden, konden anderen ook : kwaliteit herkennen en inzetten.   

Naar Delft haalde men toen het summum van de Aziatische kunst. Het geheim van het Chinese witte porselein had men nog niet gekraakt, maar wel goed bekeken. Na de eerste bakgang werd de Delftse klei van de witte onderlaag voorzien door het in een bad van witte en ondoorzichtige tinglazuur te leggen. Een mooie basis voor de kleurenpracht van het Japanse Imari-palet (naam havenplaats) dat bestaat uit blauw, rood en goud. Het blauw (kobalt oxide) werd onder een helder glazuur op hoge temperatuur ingebakken in een volgende onderlaag, des te donkerder het blauw, des te exclusiever. Daaroverheen volgden meerdere lagen ijzer-rood, goud, en eventueel andere kleuren (zwart, groen). 

Voor een schilder is het niet gemakkelijk al deze lagen in de stofuitdrukking van de vaas recht te doen. Het wit moet vooral ondoorzichtig zijn, het blauw onder een helder glazuur geeft weer een ander effect. Hier komt al een goed beeld van het vakmanschap van Kees Blom tot uiting, maar dat gaat nog veel verder. Het meest spectaculaire aan de vaas is de afbeelding erop. Het meest gewaagd is de asymmetrische diagonaal gevormd door de exotische vogels met hun lange veren staarten in een tamelijk grote leegte. Dit ontwerp is ook afkomstig uit Japan, maar dan ontleend aan ontwerpers van stoffen, van de kleurrijke en zeer luxe zijden stoffen voor kimono’s en meubels. Op de vaas zelf of op zijde is dat ‘eenvoudig’ over te brengen, maar de vorm van deze vaas, met zijn dikke buik en smalle boven- en onderkant, maken het tot een echte uitdaging. Het afbeelden van de vaas in 2D, in witte leegte en wegvliegende vogelveren, in een beperkt kleurenpalet, vereist de inzet en kwaliteiten van een meer dan uitstekend schilder, echt iets voor Kees Blom.

-Drs. W.T.M. Tiemes kunsthistoricus.